Opmerkelijke vogels in de Demervallei - Lente en Zomer 2016

Tijdens de voorbije lente en zomer kon je, soms met wat geluk, enkele opmerkelijke vogels op het lijf lopen in de Demervallei. Sommigen brachten een blitzbezoek, onderweg naar Scandinavische  broedgebieden of, later in de zomer, naar hun overwinteringsgebieden in het zuiden.  Anderen bleven wat langer ter plaatse, rustend en en op krachten komend op de akkers en de weiden langs de Demer.

 Een overzicht waarmee ik ook het belang van de vallei voor de vogels en de natuur in het algemeen  wil illustreren.

Sijs - Carduelis spinus

Op 6 maart trok een groepje Sijzen de aandacht.  Deze levendige en kleurrijke kleine vinken vrolijken de winter op in onze streken.  Je kan ze in het begin van de lente nog wel 's ontmoeten maar wat later vertrekken ze naar het noorden waar ze gaan broeden.

Kraanvogel - Grus grus

Enkele dagen later, op 10 maart volgde wat mij betreft reeds één van de hoogtepunten van 2016.  Bij een vroege ochtendwandeling stootte ik op 4 Kraanvogels die blijkbaar de nacht hadden doorgebracht op een akker langs de Demer.  Omdat het nog niet erg klaar was zijn de foto's wat minder helder maar je kan toch zien dat deze grote en statige vogels echt wel spectaculaire gasten zijn in onze vallei.

Zomertaling - Anas querquedula

Op 1 April stonden enkele weides onder water na enkele dagen met hevige regenval.  In "Achter Schoonhoven" verzamelden dodaarzen, wilde eenden, tafeleenden en knobbelzwanen op het water. 

Tussen deze gasten zat een zeldzamere eend, de Zomertaling.  Het is een mooie kleine eendensoort waarvan het mannetje een donkere paars-bruine kop met opvallende witte streep boven het oog vertoont. Je komt ze niet zo vaak tegen in ons land, opnieuw een opmerkelijke lentegast.

Velduil - Asio flammeus

Enkel weken later, op 30 april, liep ik op een ochtend door een weide in de Demerdonken, op zoek naar Knolsteenbreek, een mooi plantje van schrale graslanden met fraaie witte bloemen, toen op een vijftal meter afstand een Velduil uit het gras opvloog.  Ik had mijn fototoestel niet direct bij de hand, bijgevolg was de vogel al bijna gevlogen toen ik nog enkele foto's kon maken. Spectaculaire waarneming, minder spectaculaire foto, maar hij mag toch niet ontbreken in dit overzicht.

  

Purperreiger - Ardea purpurea

Twee dagen na m'n ontmoeting met de Velduil, passeerde ik opnieuw langs dezelfde weide en zag ik reeds van ver een vogel in het gras zitten, in de buurt van de plaats waar de Velduil was opgevlogen.  Adrenaline was het gevolg, zou de Velduil terug gekomen zijn?  Door de kijker zag ik echter een gans ander silhouet, een zware reigerbek die schuin omhoog wees, het leek een Blauwe reiger...  Met de zon in de rug was de vogel mooi verlicht en in plaats van een grijs verenkleed had deze reiger een bruine kleur met paarse tint.  Een Purperreiger, de grotere neef van onze Blauwe reiger,  had blijkbaar de nacht doorgebracht op de weide.  Opnieuw een zomergast uit Afrika die een tussenstop deed langs de Demer, op weg naar zijn meer noordelijke broedgebieden.

Wulp - Numenius arquata

Het was volop mei, de natuur was helemaal opgebloeid toen ik op de 21e dag van de maand op een akker Achter Schoonhoven de verdragende roep van de Wulp hoorde.  Wulpen zijn weidevogels die meestal in de polders en langs de kust te zien zijn.  Ze komen ook wel in het binnenland voor, in het Schulensbroek maak je wel kans ze te zien.  Maar hier in de vallei zie je ze toch maar zelden.  Het is onze grootste steltloper en is onmiskenbaar door de grote gebogen snavel.  

Vuurgoudhaan - Regulus ignicapilla

Eén van onze kleinste zangvogels kan heel spectaculair uit de hoek komen. Op 28 mei werd mijn aandacht getrokken door de zang van een Vuurgoudhaantje, met z'n negen cm erg klein maar met een mooi getekende kop met wit, zwart en oranje.  Meestal houden ze zich op in de kruinen van sparren of andere bomen, waar weinig mensen ze zullen opmerken.
Als ze hun kuif oprichten begrijp je dadelijk waar hun naam vandaan komt.  Ik had slechts een korte ontmoeting maar kon toch enkele beelden schieten die illustreren waarom ze hun naam eer aan doen.

Kemphaan - Philomachus pugnax

In juni stond de Demervallei voor een groot deel onder water en deze enorme watervlakte, met strandjes en slikken rond enkele hoger gelegen plaatsen, trokken heel wat meeuwen en eenden aan.  Af en toe kon je steltlopers zien, Kievit, Witgat en Kleine Plevier profiteerden van toestand.  Iets meer bijzonder was de Kemphaan die verbleef Achter Schoonhoven.  Tijdens de trekperiode kun je ze soms aantreffen rond een plas, maar bij het begin van de zomer zie je ze toch niet zo dikwijls in het binnenland.

Zwarte Ooievaar - Ciconia nigra

Eén van de opvallendste verschijningen deze zomer was waarschijnlijk wel de Zwarte Ooievaar. Vanaf  9 juni werd er af en toe een overvliegend exemplaar gemeld, maar een maand later, op 9 juli, werden er regelmatig 2 exemplaren ter plaatse gezien.  Mijn eerste waarneming kwam er op 14 juli, één exemplaar vloog op toen ik bij een wandeling verrast werd door een groepje Blauwe reigers in het gezelschap van een Zwarte Ooievaar.  De foto van de opvliegende vogel is hiervan getuige.  

Enkele dagen later kreeg ik de kans om 2 exemplaren langdurig te observeren, weliswaar vanop grotere afstand, maar toch een waarneming die me nog lang zal bij blijven.  Zwarte Ooievaars broeden in ons land vooral in de Ardennen, in oude bossen in de nabijheid van water.  Na de broedtijd zwermen de jonge vogels uit en het waren zulke jonge vogels die we hier tijdens de ganse juli-maand mochten waarnemen.  Eens te meer een indicatie van de waarde en het potentieel van de Demervallei. 

Ooievaar- Ciconia ciconia

Op het einde van de zomer beginnen al een heleboel vogels aan de lange trek naar hun overwinteringsgebieden.  De meer gekende neven van de Zwarte Ooievaars, de Ooievaars, doen dit meestal in groepen.  Op 11 september streek er een groepje van 15 exemplaren neer Achter Schoonhoven.  Ze waren helemaal niet schuw, ze boden de wandelaars langs de Demer een uitzonderlijk schouwspel.  

Na zo'n boeiende vogel-zomer is het nu uitkijken naar de herfst en de winter.  Een heleboel zomervogels verlaten onze streek maar er komen andere, niet minder boeiende wintergasten in de plaats.  Eén van de spannende aspecten van vogels kijken is de verassing die je telkens weer ervaart bij een ontmoeting met een mooie of bijzondere soort.  

De Demervallei bewijst telkens opnieuw dat ze een rustplek, een voedselbron of een broedplek kan bieden aan een grote verscheidenheid aan vogels.  Het is een plek om te koesteren en te beschermen, voor ons en voor de generaties na ons.