Landduinen in Averbode Bos & Heide.

Een typisch landschapselement in Averbode Bos & Heide zijn de landduinen en de vennen, bijvoorbeeld in de buurt van Turnhoutsebaan.  Tijdens de recent gestarte "Demercursus" van Regionaal Landschap Noord-Hageland werd de ontstaansgeschiedenis van de Demervallei en het omringende landschap op een boeiende manier uit de doeken gedaan door Luc Vervoort, medewerker voor het Life project bij Natuurpunt. Het ontstaan van deze duinen hangt nauw samen met het ontstaan en ontwikkeling van de Demervallei.

Tijdens de jongste ijstijd van het Pleistoceen (tijdvak van 1.8 miljoen jaar geleden tot 10 000 jaar geleden) installeerde zich een hogedrukgebied boven Scandinavië dat ijskoude noordenwinden naar onze streken stuurt. Deze droge luchtstromen transporteerden losliggende bodemdeeltjes (zand en leem) naar het zuiden en vulden de diep ingesneden ijstijd-valleien.  Het zwaardere zand sloeg eerder neer, vooral in de kempen, het leem werd verder geblazen tot de streek die we nu kennen als het Haspengouw.
In het laatglaciaal (ongeveer 14 000 tot 10 000 jaar geleden) veranderde de windrichting van het NO naar het ZW en stopte de aanvoer van vers dekzand. De ZW-winden verplaatsten het dekzand gedeeltelijk naar de valleien. Later verstuifden deze sedimenten tot landduinen of tot dekzandruggen met een WO-oriëntatie. Vandaar dat duingebieden vaak aansluiten bij de randen van valleien, zoals in dit geval bij de Demervallei. Door uitwaaiing van het zand tot op het niveau van de watertafel ontstonden er plaatselijke vennen.

In Averbode Bos & Heide worden momenteel een gedeelte van deze duinen en enkele vennen afgerasterd.  Het is de bedoeling om de toch aanzienlijke recreatiedruk hier in een gedeelte weg te nemen, wat toch wel nodig is om zeldzame vogelsoorten een veilige rust- en broedplaats te verzekeren.

Zicht op het ven "NooitGedacht", dit ven dankt zijn naam aan het feit dat men bij de herinrichting "nooit gedacht" had dat zich hier een ven zou vormen.  Een illustratie hiervan is het feit dat bij de oorspronkelijke herinrichtingsplannen, één van de wandelpaden door het huidige ven liep...